Minister Rozwoju i Finansów rozporządzeniem z dnia 23 sierpnia 2017 r. (Dz. U. z 2017 r., poz. 1574) zarządził zaniechanie poboru podatku od spadków i darowizn od podatników:

1. poszkodowanych w wyniku działania silnych wiatrów, intensywnych opadów atmosferycznych lub wyładowań atmosferycznych, które miały miejsce w sierpniu 2017 r. na terenie gmin określonych w załączniku do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 sierpnia 2017 r. w sprawie gmin poszkodowanych w wyniku działania żywiołu w sierpniu 2017 r., w których stosuje się szczególne zasady odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych (Dz. U. poz. 1547), 
2. będących małżonkami, zstępnymi i wstępnymi osób, które zginęły w wyniku działania żywiołu, o którym mowa w pkt 1

– z tytułu nabycia przez nich w drodze darowizny lub polecenia darczyńcy własności rzeczy lub praw majątkowych o wartości przekraczającej kwoty określone w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2017 r. poz. 833 i 858).

Zaniechanie poboru podatku ma zastosowanie do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych w okresie 24 miesięcy, począwszy od dnia 12 sierpnia 2017 r.

Następnie rozporządzeniem z dnia 8 września 2017 r. (Dz. U. z 2017, poz. 1725) Minister Rozwoju i Finansów zmienił ww. rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatków od spadków i darowizn od niektórych podatników, wskazując, że ma zastosowanie do poszkodowanych w wyniku działania silnych wiatrów, intensywnych opadów atmosferycznych lub wyładowań atmosferycznych, które miały miejsce w sierpniu 2017 r. na terenie gmin określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 2 z dnia 11 sierpnia 2001 r.  o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu (Dz. U. z 2016 r., poz. 1067 oraz z 2017 r., poz. 1566).

W wykazie poszkodowanych gmin z terenu województwa pomorskiego, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2017 r. (Dz. U. z 2017 r., poz. 1583), znalazły się m.in. gminy: Chmielno, Kartuzy, Sierakowice, Stężyca, Sulęczyno.

Powyższym rozporządzeniem z dnia 23 sierpnia 217 r. Minister Rozwoju i Finansów zarządził zaniechanie poboru podatku od spadków i darowizn, a nie zaniechania ustalania tego podatku, co oznacza, że każdy poszkodowany w wyniku ww. zdarzeń atmosferycznych, który otrzyma darowiznę w wysokości przekraczającej kwotę wolną określoną w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zobowiązany będzie do złożenia zeznania podatkowego (SD3).

Do osób wymienionych w powołanym rozporządzeniu z dnia 23 sierpnia 2017 r. ma nadto zastosowanie rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 8 września 2017 r. (Dz. U. z 2017 r., poz. 1726) w sprawie przedłużenia terminu złożenia zeznania podatkowego niektórym podatnikom podatku od spadków i darowizn. Termin, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn został przedłużony do 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego i dotyczy nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych w okresie 24 miesięcy, począwszy od dnia 12 sierpnia 2017 r.

Pomoc materialna (rzeczowa czy finansowa) na rzecz osoby fizycznej, jeśli odpowiada istocie darowizny, co do zasady objęta jest regulacjami ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Z 2017 r., poz. 833), jako wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 2.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn w art. 4 – zawierającym zwolnienia od podatku – przewiduje każdorazowo kwotę wolną od opodatkowania, w zależności od grupy podatkowej, do które zaliczony zostanie obdarowany, z uwagi na osobisty stosunek do darczyńcy.
Ustawa w art. 14 przewiduje 3 grupy podatkowe. Dwie pierwsze wynikają ze stopnia pokrewieństwa lub powinowactwa i wówczas kwota wolna (art. 9 ust. 1) wynosi:
- I grupa (np. zstępny, wstępny, rodzeństwo, pasierb, macocha) – 9.637,00 zł,
- II grupa (np. zstępny rodzeństwa, rodzeństwo rodziców) – 7276,00 zł.
Do III grupy podatkowej zaliczani są pozostali obdarowani – wówczas kwota wolna od opodatkowania wynosi 4.902,00 zł. Ma to miejsce w przypadku darowizny uczynionej przez osobę obcą lub prawną np. spółkę.
Przesłanka ustawowa wspólna dla wszystkich obdarowanych jest taka, że w/w kwoty wolne dotyczą darowizn zdziałanych przez darczyńcę na rzecz tego samego obdarowanego w ciągu ostatnich 5 lat. Przy czym chodzi o konkretnego obdarowanego. Jeśli wolą darczyńcy jest obdarowanie rodziny, to każdemu z jej członków przysługuje oddzielna kwota wolna od opodatkowania. Nadwyżka ponad kwotę wolną jest opodatkowana.

Odrębną grupą obdarowanych jest małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, którzy – gdy spełnią wszystkie wymogi art. 4a ustawy – korzystają ze zwolnienia od podatku bez względu na wartość darowizny. Chodzi o wymóg zgłoszenia nabycia darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia jej dokonania, a w przypadku darowizny pieniędzy dodatkowo udokumentowania ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy obdarowanego, przekazem pocztowym.

Dodatkowo zauważyć należy, że przysporzenia majątkowe otrzymane przez osoby fizyczne, niepodlegające pod przepisy o podatku od spadków i darowizn, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do treści art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawodawca w ustawie tej przewidział jednakże szereg zwolnień przedmiotowych. Po przeanalizowaniu zapisów art. 21 ww. ustawy, należy przyjąć, że poszkodowani w wyników zaistniałych wyżej zdarzeń losowych mogą skorzystać z następujących zwolnień w podatku dochodowym:

• art. 21 ust. 1 pkt 26 – dot. zapomóg otrzymanych w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł, z zastrzeżeniem pkt 40 i 79,
• art. 21 ust. 1 pkt 26a – dot. świadczeń otrzymanych z tytułu jednorazowej pomocy materialnej, finansowej ze środków budżetu państwa lub samorządu terytorialnego, otrzymanej przez osoby fizyczne w związku ze zdarzeniem losowym,
• art. 21 ust. 1 pkt 79 – dot. świadczeń z pomocy społecznej.

W przypadku pytań i wątpliwości dotyczących kwestii podatkowych związanych z otrzymaną przez poszkodowanych pomocą materialną, w tym także w zakresie pomocy przy wypełnianiu formularzy podatkowych w tym zakresie, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Kartuzach prosi o kontakt telefoniczny (58 685 28 00) bądź osobiste przybycie do Urzędu Skarbowego (Kartuzy, ul. Kościerska 13).